28.10.2019 r.

Historia miasta

Tarnobrzeg jest jednym z czterech miast na prawach powiatu położonym w województwie podkarpackim (pozostałe to: Rzeszów, Przemyśl oraz Krosno).

Miasto powstało w 1593 r. w przywileju lokacyjnym króla Zygmunta III Wazy (tuż obok Tarnobrzega znajdował się Dzików – siedziba rodu Tarnowskich z Pałacem Dzikowskim). W dokumencie sporządzonym 28 maja 1593 roku król Zygmunt III Waza zezwolił kasztelanowi sandomierskiemu, Stanisławowi Tarnowskiemu, na założenie nowego miasta na gruntach dóbr dziedzicznych. Nadał Tarnobrzegowi prawo magdeburskie oraz przyznał pełnię władzy wójtowi zależnemu tylko od dziedzica.

Jesienią 1734 roku doszło do wyjątkowego wydarzenia w dziejach miasta. Po śmierci Augusta II Sasa szlachta obrała na króla niegdysiejszego władcę – Stanisława Leszczyńskiego. Na kandydata polskiej szlachty nie zgadzały się ówcześni potężniejsi sąsiedzi – Prusy, Rosja i Austria, wprowadzając na tron Augusta III, syna zmarłego monarchy. Szlachta polska po rocznych sejmikach, zebrała się w październiku 1734 roku na zamku dzikowskim by tu podjąć decyzję o zwołaniu konfederacji generalnej, w obronie prawowitego króla Stanisława. Obrady konfederatów, toczące się w klasztorze Dominikanów i na zamku, zakończyła uroczysta przysięga na Akt Konfederacji 5 listopada 1734 roku.

Konfederaci po dwunastomiesięcznych walkach, mimo pomocy ze strony Francji, Szwecji, Turcji i Tatarów, ulegli przyszłym zaborcom. Wydarzenie, mimo znaczenia historycznego, nie zdołało wpłynąć na losy kraju. W niecałe 30 lat później nastąpił pierwszy rozbiór Polski, miasto znalazło się w granicach innego państwa – Austrii.

Miasto z nazwy „Tarnobrzeg” zaczęło funkcjonować w powszechnej świadomości i jako jednostka administracyjna dopiero od XIX wieku. Wtedy to stało się siedzibą powiatu oraz powstała stacja kolejowa – Tarnobrzeg. Odrodzona II Rzeczpospolita pozostawiła Tarnobrzeg siedzibą powiatu. Po odkryciu siarki w pobliskim Machowie, Jeziórku i Grębowie, Tarnobrzeg szybko się rozwijał, a po reformie administracyjnej z 1975 r., która wprowadziła 49 województw Tarnobrzeg stał się siedzibą województwa, które nosiło nazwę tarnobrzeskiego. Reforma administracyjna z 1998 r. zlikwidowała województwo tarnobrzeskie a sam Tarnobrzeg uzyskał status miasta na prawach powiatu[1].

Społeczne Rady i Komisje opiniodawczo-doradcze

W Tarnobrzegu działa sześć spośród ośmiu badanych rad i komisji. Są to: rada młodzieżowa, rada seniorów, powiatowa rada rynku pracy, komisja bezpieczeństwa i porządku, komisja urbanistyczno-architektoniczna oraz rada ds. osób niepełnosprawnych.

Analiza instytucjonalno prawna badanych rad

Rada młodzieżowa w mieście Tarnobrzeg powstała w 2011 r. na mocy Uchwały NR IX/94/2011 Rady Miasta Tarnobrzeg z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie wyrażenia zgody na utworzenie Młodzieżowej Rady Miasta Tarnobrzeg i nadania jej statutu.

Do celów działalności Rady Młodzieżowej w Tarnobrzegu należy:

1. Upowszechnia-nie idei samo-rządności wśród młodzieży oraz wspieranie aktywności młodych ludzi w mieście Tarnobrzeg

2. Reprezentowanie interesów młodzieży wobec instytucji samo-rządowych, rządowych i poza-rządowych,

3. Zapewnianie uczestnictwa młodzieży w procesie podejmowania decyzji bezpośrednio wpływających na sposób i jakość ich życia,

4. Promowanie idei społeczeństwa demokratycznego,

5. Kształtowanie i utrwalanie postaw demokratycznych oraz wyrabiania umiejętności podejmowania decyzji w określonych obszarach zagadnień

6. Kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych,

7. Promocja nauki, kultury i sportu w szczególności tworzonych przez młodych ludzi i do nich adresowanych,

8. Wspieranie działalności charytatywnej wśród młodzieży,

9. Upowszechnianie roli rodziny w życiu człowieka i narodu,

10. Prezentowanie działalności Młodzieżowej Rady na zewnątrz.

Strona internetowa Rady:

http://www.tarnobrzeg.pl/urzad/mlodziezowa-rada-miasta/

Rada seniorów w Tarnobrzegu została powołana w 2015 r. na mocy Uchwały NR XV/138/2015 Rady Miasta Tarnobrzega z dnia 24 września 2015 r. w sprawie powołania Rady Seniorów Miasta Tarnobrzega i nadania jej Statutu.

Do celów działalności Rady seniorów w Tarnobrzegu należy:

1. Współpraca z władzami miasta przy opiniowaniu i rozstrzyganiu istotnych problemów dotyczących potrzeb i oczekiwań w wieku senioralnym,

2. Zgłaszanie uwag i wniosków do aktów prawa miejscowego przekładanych Radzie Seniorów przez Prezydenta i radę Miasta Tarnobrzega, które dotyczą osób starszych,

3.Inicjowanie działań zmierzających do wykorzystania potencjału i czasu seniorów na rzecz inicjatyw środowiskowych, w tym na rzecz upowszechniania wśród seniorów kultury, sportu, rekreacji i edukacji,

4. Podejmowanie działań na rzecz przełamywania negatywnych stereotypów funkcjonujących wobec osób starszych i starości oraz budowania ich autorytetu w społeczności lokalnej,

5. Formułowanie propozycji i przedkładanie ich właściwym organom w zakresie ustalenia priorytetów działań krótko- i długoterminowych na rzecz osób w wieku senioralnym,

6. Monitorowanie potrzeb oraz doradztwo w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia osób w wieku senioralnym, pomocy społecznej i usług opiekuńczych,

7. Współpraca z organizacjami i instytucjami, które zajmują się problematyką seniorów,

8. Dążenie do utworzenia i umacniania międzypokoleniowych więzi społecznych,

9. Promowanie partnerstwa między samorządem lokalnym, a organizacjami społecznymi działającymi na rzecz osób starszych,

10. Upowszechnianie informacji o działaniach podejmowanych na terenie miasta na rzecz osób starszych oraz inicjowanych przez seniorów,

11. Prowadzenie edukacji społecznej o potrzebach, uprawnieniach i możliwościach osób w wieku senioralnym,

12. Propagowanie wśród seniorów oferty medycznej (bezpłatne badania lekarskie np. ,,biała sobota”, badania w kierunku osteoporozy itp.), kulturalnej, rekreacyjnej i edukacyjnej.

Strona internetowa:

http://www.tarnobrzeg.pl/urzad/rada-seniorow/

Powiatowa Rada Rynku Pracy w Tarnobrzegu działa na podstawie Zarządzeniem nr 24/2016 Starosty Tarnobrzeskiego z dnia 16 grudnia 2016 roku w sprawie powołania Powiatowej Rady Rynku Pracy w Tarnobrzegu na kadencję 2016-2019.

Do zadań Powiatowej rady Rynku Pracy należą m.in.:

1. Inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do pełnego i produktywnego zatrudnienia w powiecie,

2. Ocena racjonalności gospodarki środkami Funduszu Pracy,

3. Opiniowanie projektu regionalnego planu działań oraz okresowych sprawozdań z jego realizacji,

Strona internetowa:

https://tarnobrzeg.praca.gov.pl/rynek-pracy/powiatowa-rada-rynku-pracy

Komisja Bezpieczeństwa i Porządku w Tarnobrzegu po raz pierwszy została powołana w 2001 r., a podstawą jej funkcjonowania są Art. 38a ustawy z dnia 5.06.1998 r. o samorządzie powiatowym oraz Zarządzenie Nr 14/2001 Prezydenta Miasta Tarnobrzeg z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie utworzenia Miejskiej Komisji Bezpieczeństwa i Porządku.

Do zadań Komisji należą:

Do zadań Komisji należy:

1. Ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli na terenie miasta Tarnobrzega,

2. Opiniowanie pracy policji i innych służb, inspekcji i straży, a także jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie miasta zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

3. Przygotowywanie projektu miejskiego programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

4. Opiniowanie projektów innych programów współdziałania Policji i innych miejskich (powiatowych) służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie miasta zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

5. Opiniowanie projektu budżetu miasta w zakresie dotyczącym zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli na terenie miasta,

6. Opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego i innych dokumentów w sprawach związanych z wykonywaniem wyżej wymienionych zadań,

7. Opiniowanie, zleconych przez Prezydenta Miasta, zagadnień dotyczących porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, innych niż objęte wyżej wymienionymi opiniami.

Miejska Komisja urbanistyczno-architektoniczna w Tarnobrzegu działa na podstawie przepisów art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1073) oraz ZARZĄDZENIA NR 53/2014 Prezydenta Miasta Tarnobrzega z dnia 21 lutego 2014 r. w sprawie powołania Gminnej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Tarnobrzegu.

Do zadań komisji należy:

1. opiniowania zasadności przy-stąpienia do sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,

2. opiniowania projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,

3. opiniowania opracowań i koncepcji urbanistyczno-architektonicznych,

4. opiniowania aktualności obowiązujących opracowań planistycznych,

5. rozpatrywania problemów z zakresu planowania przestrzennego zgłaszanych przez Prezydenta Miasta Tarnobrzega oraz właściwą Komisję Rady Miasta.

Miejska Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych w Tarnobrzegu funkcjonuje na podstawie Zarządzenia nr 242/2015 Prezydenta Miasta Tarnobrzega z dnia 10 lipca 2015 roku w sprawie powołania Miejskiej Społecznej Rady Do Spraw Osób Niepełnosprawnych. Obecna kadencja rady rozpoczęła się w 2015 r. a zakończy się w 2019.

Do zadań rady należy:

1.Inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do:

a) integracji zawodowej i społecznej osób nie-pełnosprawnych,

b) realizacji praw osób niepełnosprawnych,

2. Opiniowanie projektów powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych,

3. Ocena realizacji programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych,

4. Opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez Radę Miasta pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych.

Strona internetowa:

http://www.tarnobrzeg.pl/dla-mieszkanca/niepelnosprawni/miejska-spoleczna-rada-ds-osob-niepelnosprawnych/

Zdjęcie pochodzi ze strony:

https://sandomierz.gosc.pl/doc/4767227.Quo-vadis-Tarnobrzeg


[1] http://www.tarnobrzeg.pl/dla-turysty/poznaj-miastao/historia-tarnobrzega/

Informacje kontaktowe

  • Instytut Nauk o Polityce Uniwersytetu Rzeszowskiego
  • al. mjr. W. Kopisto 2a
  • 35-959 Rzeszów
tel.: + 48 17 872 10 58
e-mail: